Azerbaycan Silahlı Kuvvetlerinin 2016'da düşmana karşı kazandığı zafer, modern devletimizin tarihinde, Nisan savaşlarının cesareti olarak yazılmıştır. Son dört yılda, bu askeri zaferin çeşitli yönleri geniş çapta analiz edildi. Tüm bunlara rağmen, cesaretin yıldönümü olduğu göz önüne alındığında, Nisan savaşlarının nedenlerine ve sonuçlarına bir kez daha bakmak istedik.

Konuya geçmeden önce şu soru ve düşüncelerimizi paylaşalım: Nisan savaşları gerçekleşmemiş olabilir mi?

Sorunun cevabını bulmak için, elbette, Ermenilerin temelsiz iddialarıyla başlayan Ermenistan-Azerbaycan Dağlık Karabağ çatışmasının yarattığı duruma dönelim. Azerbaycan ve Ermenistan arasında 12 Mayıs 1994'te ateşkes imzalandı. İşgalci tarafin asılsız iddialarının devamı göz önüne alındığında, buna “geçici ateşkes” diyebiliriz. Temas hattı, Ermeni silahlı kuvvetleri tarafından işgal edilen Azerbaycan topraklarındadır. Geçmişte, Azerbaycan tarafı düzenli olarak Ermenistan tarafından füzeler, harçlar, tanklar ve toplar, büyük ve küçük silahlarla ateşlendi.

Düşman defalarca ülkemize karşı askeri provokasyonlar gerçekleştirdi, hatta hava kuvvetlerinin katılımıyla büyük çaplı saldırılar başlattı ve Azerbaycan topraklarında yetkisiz ve yasadışı askeri tatbikatlar gerçekleştirdi. Dağlık Karabağ'daki ayrılıkçı rejim Azerbaycan'ın egemenlik haklarını ihlal etti ve bölgede "seçimler" ve "referandumlar" örgütledi. AGİT Minsk Grubu eş başkanları da dahil olmak üzere dünya topluluğu, bu "seçimlerin" kurgusal olduğunu ve sonuçları tanımadığını belirtti. Son olarak, Ermenistan'ın 31 Mart’ta- Azerbaycanlıların Soykırımı Günü Azerbaycan'ın işgal altındaki topraklarında sözde "seçimler" düzenlemesi, otuz eyalet ve uluslararası örgüt tarafından şiddetle kınandı. AGİT, Avrupa Birliği, Avrupa Parlamentosu, İslam İş birliği Örgütü, NATO, AGİT Parlamenterler Meclisi, Türkçe Konuşan Devletler İş birliği Konseyi, Bağlantısızlar Hareket Merkezinin İrtibat Bürosu ve GUAM dahil olmak üzere bu devletler ve kuruluşlar seçimleri yasadışı ilan ettiler.

Azerbaycan'ın bağımsızlığının ilk yıllarına kıyasla durum tamamen değişti. Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in dediği gibi: “Azerbaycan'ın gerçeklerini dünya toplumuna daha geniş bir şekilde aktarıyoruz ve aktarmalıyız.

Burada medyanın rolünü takdir ediyorum, çalışmalar devam etmeli. Elbette, Ermenistan-Azerbaycan Dağlık Karabağ anlaşmazlığında ciddi bir dönüş yaptığımızdan eminim ve biliyorum. Çünkü geçmişte durum buydu- hükümetler arası, eyaletler arası ilişkilerde, meslektaşlarımla yaptığım çok sayıda toplantıda. Herkes biliyordu, itiraf etti ve haritaya baktığınızda, işgalcinin kim olduğu ve işgalin kurbanı olduğu belliydi. Ancak bu bilgiler neredeyse siyasilerin elinde tekeldi ... ”

Böylece, Nisan 2016'daki savaşlar, Azerbaycan halkının devlet tarihinde aşağıdaki önemli özelliklere sahip muhteşem bir yer kazanabildi:

- Cumhurbaşkanının etrafında halkın birleşmesi ve birliği;

- Ordu inşası alanındaki başarılar;

- Silahlı Kuvvetlerin profesyonel koşulu;

- vatandaşların vatan için her şeyi yapmaya hazır olmaları;

- özellikle vatanlarını ve topraklarını düşmandan korumak için genç neslin yüksek morale sahip olmaları vb.

Şimdi Nisan savaşlarının nedenleri hakkındaki düşüncelerimize ve görüşlerimize devam edelim. Genel olarak, saldırgan Ermenistan'ın sürekli askeri saldırganlığı, düşmanın 19. yüzyılın sonlarından beri masum Azerbaycan'lıların kanını dökmekten yorulmadığını bir kez daha göstermiştir. İnsanlık tarihindeki en ağır suçlardan biri olan Hocalı soykırımı, düşmanı normal düşünmeye ve bu katliamdan pişman olmaya zorlamadı. Bu, düşmanın her zaman Hocalı soykırımı gibi daha fazla suç işlemek için fırsatlar aradığı anlamına gelir. Düşmanın hedefinin Azerbaycan'ın sivil nüfusu, masum insanlar olması üzücü.

Nisan savaşının nedenlerine ve sonuçlarına bakmadan önce, düşman tarafından bu olaylardan önce temas hattında işlenen bazı provokasyonlara ve bunları önlemek için alınan savunma önlemlerine bakalım. İşgalci taraf, insansız keşif ve saldırgan araçlarla Azerbaycan ordusunun pozisyonları için sürekli kapsamlı bir tehdit oluşturdu. Buna ek olarak, düşman keşif ve sabotaj grupları askeri mevkilerden ziyade bölgedeki sivil nesnelere ve sivillere tehdit oluşturan ateşkesi kırmaya çalıştı. Aynı zamanda saldırganlar, Azerbaycan'ın işgal altındaki bölgelerinde yasadışı askeri tatbikatlar gerçekleştirdi ve çoğu durumda tatbikatların bir parçası olarak kışkırtıcı uçuşlar yaptılar. Bu provokasyonlar Nisan savaşlarını kaçınılmaz kıldı. Sonuç olarak, düşman iyi bir yanıt aldı.

Tabii ki, Nisan savaşının nedenlerini ve sonuçlarını incelerken, Ermeni tarafının uğradığı kayıplardan bahsetmek önemli. Saldırgan tarafın kayıplarının genel olarak Dağlık Karabağ sorununun şimdiye kadar ve ötesinde bir sonucu olduğu unutulmamalıdır.

Ermeni devleti ve hükümeti her zaman insan kayıplarından ve diğer sonuçlardan sorumludur. www.newsarmenia.am sayfasında yazdıklarına göre, Ermeni tarafının kayıpları resmi olarak kabul edilenden en az 12 kat daha fazla. Olayın ilk günlerinde düşman kayıpları kabul etti: 50 ölü, 30 kayıp, 100 yaralı vb. Tabii ki, bu sayıları 12 ile çarptığınızda korkunç bir manzara elde edersiniz. Her durumda, olayların daha net bir resmini elde etmek için gerçeklere tekrar dönelim:

Binbaşı Edgar Martirosyan, hizmet ettiği siperde sadece onun hayatta kaldığını söyledi: “İnsan gücü ve ekipman açısından bizden çok daha iyiydiler. Azerbaycan tanklarının sayısının asker sayımızdan fazla olduğunu söyleyebilirim. " Bir diğer Ermeni asker Narek Nikoghosyan, “Nisan savaşının ilk günlerinde 40 askerimiz öldürüldü. Görevimizden sağ kurtulan tek kişi benim. Bu durum bizi şaşırtmadı. İlk andan itibaren bu savaşta yok olacağımızı biliyorduk." Arman Kirakosyan'ın sözlerinden: “Tüm yoldaşlarım yaralandı ve daha sonra öldü. Sadece iki askerimiz hayatta kaldı.”

Ermenilerin kendileri tarafından yayınlanan video, Nisan savaşında öldürülen Ermeni ordusunun bir parçası olan 62 kişinin isimlerini ve soyadlarını gösteriyor. En az yarısı subay. Ermenistan'daki kamu aktiviteleri, hükümeti Nisan ayında çıkan kavgada ölen ve yaralananların sosyal sorunlarına cevap vermemekle defalarca suçladılar. Engelli Ermeni askerlerine sıradan protezler bile verilmiyor.

Nisan savaşının acı sonuçları hem Ermeni hükümeti hem de diaspora örgütleri için yeni bir dilenme kaynağı haline geldi. Ermeniler bu savaşlarda yaralıları iyileştirme, öldürülenlerin ailelerinin sosyal durumunu iyileştirmek ve özellikle de cephede görev yapan askerler için kıyafet ve yiyecek tedarikini iyileştirmek amacıyla bağış ve yardım toplamaya başladılar.

Nisan savaşı hakkındaki düşüncelerimize devam etmek için, Raymond Aaron'un Savaş ve Barış Teorisine dönelim. Raymond Aaron, uluslararası ilişkilerde devletin savaşta bir asker ve barış içinde bir diplomat tarafından temsil edildiğini yazıyor. Şu anda bu ilkelerin her ikisi de Azerbaycan'da takip edilmektedir. Çünkü Ermenistan'ın saldırganlık politikası Azerbaycan'ı çok yönlü bir savunma yaratmaya teşvik etti. Bu durum sadece Ermenistan-Azerbaycan Dağlık Karabağ çatışmasıyla bağlantılı olarak anlaşılmamalıdır. Azerbaycan, büyük güçlerin çıkarlarının kesiştiği, savaşın parçaladığı bir jeopolitik bölgede bulunuyor.

Böylece, Azerbaycan devletinin işgalci Ermenistan'ın daha fazla askeri provokasyonu önlemek için Nisan 2016'daki faaliyetleri aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir:

- Silahlı Kuvvetlerin örgütlü direnişini sağlamak;

- uluslararası toplum için önemli olan savaşın barış ve istikrara yönelik tehdidi hakkında diplomatik yollarla dünyayı tartışmak;

- medya aracılığıyla cephedeki durum hakkında uluslararası toplumu bilgilendirmek;

- nüfusun havasında iyimserliği korumak vb.

Nisan savaşlarından bahsetmişken, elbette, kahraman askerlerimiz ve aileleri için devlet bakımı, askeri kahramanlığımızın görkemli sayfasının yazarı, Çocuk Mərcanlı 'ye tarihi dönüş hakkında önemli noktaları not etmek önemlidir.

3 Nisan 2017'de Azerbaycan Cumhuriyeti Birinci Başkan Yardımcısı Haydar Aliyev Vakfı Başkanı Mihriban Aliyeva'nın Nisan ayında düzenlenen savaşta yaralanan bir grup asker ve subay ile bir araya geldiği belirtilmelidir. Mihriban Aliyeva'nın katılımıyla "Nisan 2016 savaşlarında yaralanan askerlere ve subaylara ileri teknoloji protezlerin sağlanması" projesi sunuldu.

Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in kurtarılan Jabrayil bölgesindeki Çocuk Mərcanlı köyünün restorasyonu hakkındaki kararları bir kez daha dünya toplumuna Azerbaycan halkının topraklarından asla bir karışından taviz vermeyeceğini gösterdi. Azerbaycan'ın her yerinden Çocuk Mərcanlı’ya yeni bir sakini olma çağrısı halkımızın vatanına olan sevgisinin bir tezahürü olarak tarihe geçti.

Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, restorasyon çalışmalarını denetlerken Çocuk Mərcanlı köyünün sakini Ogtay Haziyev'in evini ziyaret etti. Tehlikeye rağmen, sekiz kişilik aile Nisan 1994'ten beri köyde yaşıyor ve gerçek yurtseverlik ve fedakârlık göstererek tüm projelere örnek oldu. Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, kendisine 1. derece Emek ödülü vererek Ogtay Haziyev'i vatansever ruhundan övdü.

Genel olarak, Çocuk Mərcanlı’nın restorasyonu Azerbaycan'daki devletlik tarihinin zengin geleneklerini yansıtmaktadır. Bunlardan biri Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in talimatları üzerine Çocuk Mərcanlı köyündeki Şuşa camisine benziyor bir cami yapımıdır. Bu kutsal yerin inşası işgal altındaki Ermenistan ve uluslararası topluma bir mesajdır. Bu, bir kez daha dünyaya Azerbaycan'ın tarihsel geçmişine bağlı İslam dünyasının bir parçası olduğunu ilan ediyor. Çocuk Mərcanlı'da benzer bir Şuşa camisinin inşası da Şuşa'daki caminin bir gün restore edileceği anlamına geliyor. Diğer bir tamamlayıcı nokta ise, uluslararası medya ve dünyanın etkili dini şahsiyetlerinin 2017 yılında Azerbaycan'da "İslami Dayanışma Yılı" olarak ilan edilmesine bu caminin inşasını değerli bir katkı olarak değerlendirmeleridir.

Nisan savaşlarının muzaffer sonu, şehitlerin ve gazilerin ailelerine sağlanan devlet bakımı, Çocuk Mərcanlı 'ya tarihi dönüş, bu yerin modern standartlara uygun olarak yeniden inşası bağımsız Azerbaycan'da kurulan devlet gelenekleri ve ulusal geleneklerin açık örnekleridir.